W związku z tym, że niedoskonały oficjalny kalendarz odbiegał wtedy od astronomicznego aż o 67 dni, ich nadmiar przypisano do roku 46 p.n.e. Zyskał on przez to miano roku bałaganu i liczył, bagatela, 445 dni! Na początku nie obyło się bez kolejnej gafy. Lata przestępne przez pomyłkę liczono co trzy, a nie co cztery, jak być powinno.
Lata przestępne Rok przestępny występuje co cztery lata i jest dłuższy o jedeń dzień (ma 366 a nie 365 dni), który jest dodawany pod koniec lutego, dlatego w roku przestępnym luty ma 29, a nie jak zawsze 28 dni. Dodanie dodatkowego dnia wiąże się z dopasowaniem roku kalendarzowego do roku zwrotnikowego (słonecznego). W kalendarzu liturgicznym jeden dzień dodaje się również w lutym ale nie pod koniec tylko 24 lutego, co jest związane z wprowadzeniem dodatkowego dnia właśnie 24 lutego w starożytnym Rzymie. Lata przestępne były znane już w starożytnym Egipcje, a następnie taką rachubę do Rzymu wprowadził Juliusz Cezar, skąd wzięło się określenie kalendarza juliańskiego. Poniżej wykaz lat przestępnych od 1900 roku do 2045 roku. Lata przestępne od 1900 roku 1904 to rok przestępny1908 to rok przestępny1912 to rok przestępny1916 to rok przestępny1920 to rok przestępny1924 to rok przestępny1928 to rok przestępny1932 to rok przestępny1936 to rok przestępny1940 to rok przestępny1944 to rok przestępny1948 to rok przestępny1952 to rok przestępny1956 to rok przestępny1960 to rok przestępny1964 to rok przestępny1968 to rok przestępny1972 to rok przestępny1976 to rok przestępny1980 to rok przestępny1984 to rok przestępny1988 to rok przestępny1992 to rok przestępny1996 to rok przestępny2000 to rok przestępny2004 to rok przestępny2008 to rok przestępny2012 to rok przestępny2016 to rok przestępny2020 to rok przestępny2024 to rok przestępny2028 to rok przestępny2032 to rok przestępny2036 to rok przestępny2040 to rok przestępny2044 to rok przestępny Rok 2022 nie jest rokiem przestępnym. Ostatnio rok przestępny był w 2020 roku, a następny będzie w roku 2024. Kalendarz 2022 Dziś jest sobota, 30 lipca 2022 roku. Jest to 211 dzień oraz 30 tydzień roku. Do końca roku pozostało 154 dni oraz 22 tygodni. W Warszawie do zachodu słońca pozostało 5 godz. 8 min. Dzień będzie trwał 15 godz. 31 min. Imieniny dzisiaj obchodząAbdon, Donata, Julia, Julita, Leopold, Ludmiła, Ludomiła, Maryna, Piotr, Rościsław, Ubysław, Ubysława, Zdobysław, Zdobysława lipiec 2022PonWtoŚroCzwPiąSobNie 12345678910111213141516171819202122232425262728293031 Prestupna godina. Gregorijanski kalendar, koji koriste gotovo sve zemlje sveta, se ponavlja u ciklusu od 400 godina. Znači, posle 400 godina nastupa period kada se za svaku godinu ponavlja kalendar sa istim rasporedom datuma i dana u nedelji kao i u kalendaru od pre 400 godina (kalendar za 2000. godinu jednak je kalendaru za 2400. godinu Czym jest rok przestępny?Rokiem przestępnym nazywa się rok mający 366 zamiast standardowych 365 dni. Co 4 lata luty jest dłuższy o jeden dzień, powstaje wówczas data 29 lutego. Dzieje się tak ze względu na to, że tak naprawdę rok trwa nie 365 dni, a 365,25 dnia. W związku z tym, problem rozwiązuje się poprzez uzupełnianie roku dodatkowym dniem raz na cztery odbędzie się kolejny rok przestępny?Kolejny rok przestępny odbędzie się w 2024 najbliższych lat przestępnych (od 2020r.): Rok Dodatkowy dzień 2020 rok29 lutego2024 rok29 lutego2028 rok29 lutego2032 rok29 lutego2036 rok29 lutego2040 rok29 lutego2044 rok29 lutego2048 rok29 lutego2052 rok29 lutego2056 rok29 lutego2060 rok29 lutego2064 rok29 lutego2068 rok29 lutego2072 rok29 lutego2076 rok29 lutego2080 rok29 lutego2084 rok29 lutego2088 rok29 lutego2092 rok29 lutego2096 rok29 lutego Czas: Imieniny: Olafa, Marty, Ludmiły Do końca roku: 154 dni Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego - 2 dniWniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny - 16 dniŚwięto Wojska Polskiego - 16 dniDzień Solidarności i Wolności - 32 dniDzień Chłopaka - 62 dniDzień Nauczyciela (Dzień Edukacji Narodowej) - 76 dni W tym roku 2020 zdarza się coś, co okresowo obserwujemy co cztery lata, i będziemy mieli jeszcze jeden dzień w kalendarzu, szczególnie w lutym, co oznacza, że jest to rok przestępny. Zagrożenie dla systemów i sprzętu teleinformatycznego Problem roku 2000 nie jest skomplikowany z technicznego punktu widzenia, jednakże dotyczy wszystkich systemów i procesów, gdzie przetwarzane są daty. Zatem jego zasięg jest ogromny i ogólnoświatowy. Praktycznie wszystkie systemy powinny być przejrzane pod kątem prawidłowego ich działania po przekroczeniu daty 1 stycznia 2000 r. W związku z nadchodzącym rokiem 2000 zauważono, że w wielu systemach informatycznych oraz w urządzeniach automatyki i robotach wyposażonych w zegary i zliczających daty po przejściu do 2000 r. mogą pojawić się problemy z ich prawidłowym działaniem. Spowodowane to jest posługiwaniem się datami przy użyciu tylko dwóch cyfr dla oznaczenia roku. Pojawiły się dodatkowo wątpliwości, czy prawidłowo są liczone lata przestępne, a rok 2000 do nich należy. Stąd problem roku 2000. W prasie informatycznej i codziennej pojawiło się wiele artykułów dotyczących tego tematu. W Stanach Zjednoczonych wydano wiele książek doradzających, jak uporać się z problemem milenium. Zbliżający się rok 2000 - ostatni rok kończącego się tysiąclecia - wzbudza wiele emocji, oczekiwań i nieco niepokoju. Z jakąś tęsknotą ludzie myślą o tej magicznej dacie, mylnie łącząc ją z początkiem nowego milenium. Tymczasem lata są liczone począwszy od 1, zatem rok 2000 jest ostatnim rokiem drugiego tysiąclecia, a następne tysiąclecie rozpocznie się 1 stycznia 2001 r. Niektóre artykuły w polskiej prasie biły na alarm, nakreślając katastroficzny obraz nieszczęść, jakie mają nas spotkać po zbliżającej się feralnej dacie. Można było odnieść wrażenie, że zbliża się koniec świata. Od KBN domagano się powołania komitetów naukowych do prowadzenia prac badawczych nad problemem roku 2000. Przy okazji obficie ciskano gromy na nieodpowiedzialnych twórców takich systemów. Skąd wzięły się skrócone zapisy dat? Nieco historii Pierwsze systemy informatyczne zaczęły powstawać w latach sześćdziesiątych. W tym czasie każdy bit był na wagę złota. Dane do maszyn cyfrowych, teraz nazywanych komputerami, były wprowadzane z taśm i kart dziurkowanych. Bardzo oszczędne gospodarowanie pamięcią było wyższą koniecznością. Technika była bardzo droga. Opracowania z tamtych czasów były zwarte i oszczędne w korzystaniu z zasobów. Stosowano skrócony dwucyfrowy zapis roku Jan I, 2000 w datach, a perspektywa roku 2000 była bardzo odległa. Projektowany czas życia takich systemów był ograniczony. Nieustanny postęp pozwalał wierzyć ówczesnym programistom w to, że przed końcem wieku już nikt nie będzie używał podobnych systemów. Tymczasem te rozwiązania były niepotrzebnie długo powtarzane. Dopiero postęp technologiczny ostatnich lat zlikwidował te bardzo krępujące ograniczenia techniczne. W krajach, gdzie informatyka i automatyka wcześniej wkroczyły we wszystkie dziedziny życia i działalności człowieka, liczba systemów, które mogą źle działać po 31 grudnia 1999 r. jest ogromna. Ocenia się, że jest to najbardziej kosztowny problem w historii. Na szczęście w Polsce nie ma aż tak dużo starych działających systemów, których dotyczyłby problem roku 2000. Problem roku 2000 Problem roku 2000 można podzielić na dwa: programowy i sprzętowy. Problem programowy polega na niewłaściwym działaniu oprogramowania z powodu błędnego przetwarzania dat po 31 grudnia 1999 r. Dotyczy to tylko tych programów, które przetwarzają daty, a zapis roku w dacie jest dwucyfrowy. Wykorzystanie dwóch cyfr dla zapisu roku daje poprawne wyniki, gdy porównuje się daty z tego samego wieku (bez roku setnego). Na przykład rok 1977 jest późniejszy od 1968, bo 77 jest większe od 68, zatem porównanie dat daje poprawny wynik. Rok 2001 jest późniejszy od 1996, ale 01 jest mniejsze od 96; więc wynik porównania lat w zapisie dwucyfrowym jest w tym przypadku błędny. Problem sprzętowy polega na błędnym działaniu urządzeń po 31 grudnia 1999 r., wskazywaniu błędnej daty, zawieszeniu się urządzenia lub co gorsza przypadkowym działaniu. Problem ten dotyczy zwłaszcza lotnictwa. Jak donosi prasa, dla uniknięcia zagrożeń i uporania się z tym problemem wiele linii lotniczych zawiesiło wszelkie loty 1 stycznia 2000 r. W przypadku starych komputerów PC po 31 grudnia 1999 r. BIOS może generować błędną datę. Wszyscy wielcy producenci oprogramowania systemowego i aplikacyjnego bardzo poważnie potraktowali problem roku 2000. Producenci systemów operacyjnych, tacy jak IBM, HP, Microsoft, Novell i in., ogłosili, że ich ostatnie wersje systemów będą poprawnie działały po 31 grudnia 1999 r. Większość tych firm opublikowała opracowania dotyczące problemu roku 2000 i zdefiniowała kryteria zgodności ich produktów z rokiem 2000. Produkty programowe i sprzęt komputerowy przetestowane pod kątem problemu roku 2000 i poprawnie działające są opatrywane certyfikatem zgodny z rokiem 2000. Opublikowano listy oprogramowania niezgodnego z rokiem 2000. Są to zwykle stare wersje arkuszy kalkulacyjnych, edytorów itp., które nie będą poprawiane, albowiem istnieją nowe, lepsze wersje. Producenci oprogramowania udzielają, najczęściej przez Internet, informacji dotyczących przygotowania swoich produktów do roku 2000. Największe zagrożenie związane z rokiem 2000 istnieje w przemyśle - tam, gdzie od dawna wykorzystuje się systemy informatyczne. W latach siedemdziesiątych stosowano komputery PDP Digitala do sterowania procesami. Były to w tamtych czasach wspaniale niezawodne maszyny, które być może jeszcze gdzieś pracują. Należy sprawdzić te systemy. Może się okazać, że niczego nie trzeba poprawiać i zmieniać, albowiem systemy takie nie przetwarzały dat i nie mają wewnętrznych kalendarzy, jedynie akceptują daty codziennie wprowadzane od nowa w trybie dwucyfrowym. Problemy stwarza niejednorodny zapis dat. Dla jego usunięcia komitet ISO wydał normę nr 8601 ujednolicającą zapis daty w postaci RRRRMMDD, zgodnie ze stosowanym w świecie systemem pozycyjnym. Polska przyjęła tę normę, ale w wielu dokumentach (np. Ministerstwa Finansów) nie przestrzega się jej. W tym miejscu należy odnotować pozytywny fakt, że daty w bazach typu DBF, wykorzystywane przez popularne w Polsce języki CLIPPER, FoxPro i im podobne, są zgodne z normą ISO 8601 i wszystkie są pamiętane w postaci RRRRMMDD, a zatem odpowiadają wymaganiom roku 2000. Niektóre programy wyświetlające te daty podają rok dwucyfrowo. Jednakże to, co programiści czynili w swoich programach z tymi datami, jest sprawą każdego programu. Ponadto nie należy mylić formy prezentacji daty, np. na wydrukach, z wewnętrzną komputerową postacią zapisu daty. W wielu przypadkach dla przejrzystości i oszczędności miejsca na papierze na wydrukach stosuje się dwucyfrowe oznaczenie roku. Zatem data jest skróconym wydrukiem daty W sprawie problemu 2000 nie można pozwolić sobie na bezczynność. Nie jest to tylko problem systemów informatycznych, lecz funkcjonowania całej firmy. Najlepiej jest to widoczne na przykładzie banków i firm ubezpieczeniowych. Zależnie od wielkości firmy należy powołać osobę lub zespół odpowiedzialny za przygotowania do nadejścia roku 2000. W przypadku dużych przedsiębiorstw w skład zespołu powinny wchodzić nie tylko informatycy, lecz także przedstawiciele księgowości, a przede wszystkim kierownictwa firmy. Ze względu na czysto techniczny charakter problemu roku 2000 nie ma potrzeby odwoływania się do pomocy firm konsultingowych, poza rzadkimi wyjątkami szczególnie złożonych przypadków. Znawcy problemów ogólnych twierdzą, że przed rokiem 2000 duże pieniądze na problemie roku 2000 zarobią właśnie firmy konsultingowe, a po roku 2000 firmy prawnicze. Zalecenia Należy przeprowadzić inwentaryzację i analizę użytkowanego oprogramowania. Sprawdzić działanie produktów programowych, które będą używane w latach 1999 i 2000, a także upewnić się, że nadal będą objęte pomocą techniczną (wewnętrzną lub zewnętrzną). Wszystkie udoskonalenia (poprawki) dotyczące tych produktów oferowane w ramach pomocy technicznej powinny być instalowane. Należy ustalić, które z używanych produktów programowych są zgodne z rokiem 2000, które muszą być poprawione. Poprawione oprogramowanie powinno zostać przetestowane. Szczególnie trudne do poprawienia mogą być programy pisane w asemblerach. Niektóre mogą okazać się „niemo-dyfikowalne" i trzeba będzie zaprzestać ich użytkowania. Nadchodzący rok 2000 jest okazją do „wielkiego sprzątania" w użytkowanym oprogramowaniu, co może przynieść wiele korzyści. Aspekty prawne Jedno jest pewne: data 1 stycznia 2000 r. nadejdzie bez opóźnienia. Tego terminu nie da się przesunąć lub ominąć. Wtedy tak naprawdę okaże się, jak firmy zabezpieczyły swoje systemy informatyczne oraz systemy automatyki przed problemem roku 2000. W przypadku niepoprawnego działania odpowiedzialność za ich skutki w odniesieniu do innych podmiotów będzie rozstrzygana na drodze prawnej. Trzeba będzie udowodnić, że należycie dołożono starań w zapewnieniu odporności naszych systemów na problem roku 2000. Jak kształtuje się odpowiedzialność prawna dostawców oprogramowania i sprzętu komputerowego? Jeśli chodzi o oprogramowanie, to sytuacja w tym zakresie jest szczególna. Większość sprzedawanych pakietów oprogramowania to produkty o tak wielkim stopniu skomplikowania,' że nie można dać gwarancji na bezbłędne ich działanie w każdej sytuacji. Stąd licencje na oprogramowanie są udzielane tak, że otwierając pudełko z nośnikami uzyskujemy prawo do użytkowania produktu programowego takim, jaki on jest. Jeśli nie ma dodatkowych specjalnych ocecho-wań, oznacza to, że uznajemy za nasze własne ewentualne problemy wynikające z użytkowania tego oprogramowania. Jednak brak odporności sprzętu lub oprogramowania na problem roku 2000 należy uznać za wadę ukrytą. Prawo cywilne traktuje sprzedaż rzeczy z wadą ukrytą jako naruszenie interesu kupującego. Przed nienależytym wykonaniem zobowiązania przez sprzedającego w ramach umowy sprzedaży chroni kupującego artykuł 471 i następne oraz przepisy o gwarancji i rękojmi przy sprzedaży. Powoływanie się na istnienie wady ukrytej i żądanie jej usunięcia ma sens wtedy, gdy produkt jest jeszcze na gwarancji lub w okresie rękojmi. Należy stwierdzić, że odpowiedzialność producenta (oprogramowania lub sprzętu) za pojawienie się problemu roku 2000 może wystąpić jedynie w przypadku, gdy mamy do czynienia ze świadomym wprowadzeniem w błąd kupującego przez złożenie fałszywego oświadczenia przez sprzedającego o właściwościach sprzedawanego produktu. 2 lata ; _gat : jkbprint.pl : Używany przez Google Analytics do mierzenia przepustowości żądań. 2 lata ; _gid : jkbprint.pl : Rejestruje unikalny identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych o tym, w jaki sposób użytkownik korzysta ze strony internetowej. 2 lata ; collect : google-analytics.com Co to jest rok przestępny, co ile lat wypada, ile ma dni i jak obliczyć, czy dany rok jest przestępny? W poniższym artykule zebraliśmy informacje o latach przestępnych i nieprzestępnych, co ile lat jest rok przestępny, a także czy rok 2020 jest przestępny i inne. Rok przestępny - co to jest, co ile lat, ile ma dni i jak obliczyć? Poniżej zebraliśmy najważniejsze informacje na ten temat, czyli co to jest rok przestępny i jak sprawdzić, czy 2020 jest wolne od pracy 2020 - KALENDARZ dni wolnych, świąt i długich weekendówCo to jest rok przestępny i czy 2020 jest rokiem przestępnym?Rok przestępny to rok kalendarzowy, którego długość - w celu dopasowania roku kalendarzowego do roku zwrotnikowego - jest zwiększona w stosunku do lat nieprzestępnych. Występuje on wyłącznie w kalendarzach o rachubie opartej na obiegu Ziemi dookoła Słońca lub o rachubie kombinowanej (Księżyc i Słońce). Przykłady kolejnych lat przestępnych to 2000, 2004, 2024, 2028 czy 2020 - ile dni ma rok 2020 i czy jest przestępny? [ROK KALENDARZOWY 2020]Co ile lat jest rok przestępny, ile ma dni i jak to obliczyć?Rok przestępny wypada średnio co 4 lata, jednak nie jest to regułą. Latami przestępnymi są te, których numeracja jest podzielna przez 4 i niepodzielna przez 100 lub jest podzielna przez 400. Oznacza to, że lata 1600 i 2000 były przestępnymi, a lata 1700, 1800, 1900 handlowe 2020 - KALENDARZ: kiedy sklepy będą czynne w niedzielę? [TERMINARZ]Rok przestępny ma o jeden dzień więcej niż rok nieprzestępny, czyli jego liczba zwiększa się z 365 dni do 366 dni. W kalendarzu gregoriańskim (obowiązującym w Polsce), rok przestępny jest dłuższy o jeden dzień występujący w lutym, który ma wtedy 29 zamiast 28 szkolny 2019/20 - ile dni i ile tygodni ma rok szkolny? Oto zestawienie raperów, którzy najmocniej dominowali w każdym roku istnienia polskiej sceny hip-hopowej, czyli polskie Best Rapper Alive. Dziś - uznawane przez wielu za złote czasy polskiego rapu, lata 2000-2004. W artykułach poświęconych odmierzaniu czasu oraz przechowywaniu daty kilkukrotnie wspomniałem, że przy zagadnieniach tego typu powinniśmy polegać na gotowych implementacjach z systemu bądź języku programowania. Wbrew temu, jak oczywistym wydaje się zagadnienie dat i czasu, nie jest ono wcale tak trywialne. Przy codziennym postrzeganiu tego tematu nie bierzemy pod uwagę wielu niuansów, które mogą mieć wpływ na poprawną implementację. Dlatego też postanowiłem pokazać kilka przykładów, dlaczego ten temat jest, wbrew pozorom, trudny. W tej części poruszymy tematy lat przestępnych, różnych kalendarzy oraz sekund przestępneRóżne kalendarzeKalendarze juliański i gregoriańskiRóżnica między kalendarzem juliańskim i gregoriańskimWspółczesne zastosowania kalendarza juliańskiegoNiezgodność w długości miesięcy spowodowana zmianą kalendarzaInne kalendarzeSekundy przestępneCo to jest i kiedy występuje?UTC, TAI i TTKomputery a sekundy przestępnePodsumowanieLiteratura Wstęp Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że przedstawiony tutaj temat nie jest stricte informatyczny, jednak chcąc nie chcąc ma bardzo duży wpływ na systemy informatyczne. Informatyka to bardzo rozbudowana dyscyplina nauki i często w zależności od zastosowań mamy w niej do czynienia z tematami z fizyki, chemii, biologii, geografii czy innych dziedzin. W tym przypadku spotkamy się z mieszanką historii, geografii, metrologii i astronomii. Abyś jednak nie stwierdził(a), że nagle zmieniam tematykę bloga, podam oczywiście rozwiązania algorytmiczne i matematyczne dla niektórych zagadnień. Lata przestępne Zacznijmy od najbardziej znanej nieregularności kalendarza, czyli lat przestępnych. Zostały one wprowadzone w celu korekcji kalendarza względem ruchu Ziemi wokół Słońca. Jest to spowodowane faktem, że obrót nie trwa równe 365 dni, a raczej około 365 dni i 5 godzin (tzw. rok słoneczny lub zwrotnikowy). W 2000 r. trwał 365,2421897 dnia, tj. 365 dni, 5 godzin, 48 minut i 45,19 sekund. Dzięki zastosowaniu lat przestępnych rok trwa średnio 365,2425 dni, co w zaokrągleniu daje wartość zbliżoną do rzeczywistej. Rok przestępny charakteryzuje się tym, że jest dłuższy o 1 dzień — luty ma wówczas 29 zamiast 28 dni. Od 1582 r. lata przestępne wyznaczane są wg schematu: Rok jest podzielny przez 4 i niepodzielny przez 100 lub jest podzielny przez 400. Innymi słowy: Błąd kalendarza wynosi około 26 sekund na rok, co w przeciągu 3322 lat spowoduje 1 dzień błędu, zakładając, że rok słoneczny będzie trwać cały czas tyle samo (a ten wydłuża się co roku, stąd błąd narasta szybciej). Na wykresie poniżej możesz zobaczyć, jak na przestrzeni lat przesuwa się data przesilenia letniego ze względu na lata przestępne. BasZoetekouw; spelling corrections and revision of subtitle by User:Gerry Ashton on 14 September 2008., CC BY via Wikimedia Commons Różne kalendarze W przeciągu historii ludzie posługiwali się różnymi kalendarzami. Nawet dziś nie wszędzie stosuje się taki sam kalendarz. Dla nas naturalnym jest kalendarz gregoriański i z niego korzystamy w Polsce, ale czy tak jest wszędzie i czy tak było zawsze? Kalendarze juliański i gregoriański Odpowiedź na oba pytania brzmi — nie. Zacznijmy jednak od drugiego pytania. Znany nam kalendarz gregoriański został wprowadzony dopiero w 1582 r. Wcześniej obowiązujący (w naszym obszarze kulturowym) był kalendarz juliański, którego wprowadził w życie Juliusz Cezar w 45 r. Kalendarz juliański, podobnie jak nasz, dzielił rok na 12 miesięcy i miał rok przestępny co 4 lata polegający na dodaniu jednego dnia. Jednak w pierwotnej wersji (do 8 r. w wyniku błędu lata przestępne liczono co 3 lata. Stąd latami przestępnymi były 45 42 39 itd. Natomiast aby skorygować ten błąd, przez 12 lat nie dodawano żadnego dnia podczas lat przestępnych. Co warto też dodać, w pierwotnej wersji był inny układ miesięcy. Późniejsza wersja ma już jednak taki sam układ jak znany nam obecnie. W tym momencie można się jednak zastanawiać — 1582 rok, raczej niezbyt powinien interesować programistę. Problem leży w tym, że nie wszyscy przyjęli wówczas kalendarz gregoriański. Najbardziej znanymi rekordzistami są Rosja (przyjęto go dopiero w 1918 r.) i Grecja (1923 r.), choć równie późno wprowadzono go w Rumunii czy Jugosławii. Te daty są już nam znacznie bliższe. Jeżeli kiedyś na lekcjach historii zastanawiałeś się, dlaczego rewolucja październikowa odbyła się w listopadzie ( r.), to właśnie jest to wina różnych kalendarzy (wg juliańskiego był to 25 października). Przez pewien czas w wielu miejscach stosowano podwójny zapis dat (tzw. nowy i stary styl), np. w Polsce pod zaborem rosyjskim. Różnica między kalendarzem juliańskim i gregoriańskim Aby obliczyć różnicę w liczbie dni pomiędzy oboma kalendarzami, możemy skorzystać z następującego wzoru: D=⌊Y100⌋−⌊Y400⌋−2D = \bigg\lfloor \frac{Y}{100} \bigg\rfloor - \bigg\lfloor \frac{Y}{400} \bigg\rfloor - 2 DD to liczba dni — ujemna oznacza, o ile dni kalendarz juliański wyprzedza gregoriański, dodatnia na odwrót. YY to rok wyrażony w numeracji astronomicznej, gdzie 1 rok jest oznaczany jako 0, a wcześniejsze liczbami ujemnymi. Z tego obliczenia wynika, że obecnie różnica wynosi 13 dni, natomiast po 2100 r. będzie wynosić już 14 dni. Współczesne zastosowania kalendarza juliańskiego Kalendarz juliański w pewnym stopniu wciąż jest w użyciu. Przede wszystkim nadal jest wykorzystywany w prawosławiu, stąd świętuje się tam Boże Narodzenie 7 stycznia. Jednak oprócz tego wciąż stosuje się go w... nauce. W astronomii korzystamy z tak zwanej daty juliańskiej (JD), która jest liczbą dni, jakie upłynęły od 1 stycznia 4713 r. godziny 12:00 (zerowa strefa czasowa). Zawiera także część ułamkową wyznaczającą konkretny czas w ciągu dnia. Istnieje też wersja całkowitoliczbowa nazywana dniem juliańskim (JDN). Zapis ten pozwala na wykonywanie obliczeń bez potrzeby przejmowania się zawiłościami związanymi z różnymi systemami kalendarzy. Aby zamienić datę z kalendarza gregoriańskiego na datę juliańską, stosujemy poniższy wzór: JDN=(1461⋅(Y+4800+(M−14)/12))/4++(367⋅(M−2−12⋅((M−14)/12)))/12−−(3⋅((Y+4900+(M−14)/12)/100))/4+D−32075JD=JDN+h−1224+m1440+s86400\text{JDN} =\bigg (1461 \cdot \Big(Y + 4800 + (M − 14 ) /12\Big)\bigg)/4 + \\ + \Bigg(367 \cdot \bigg(M − 2 − 12 \cdot \Big((M − 14)/12\Big)\bigg)\Bigg)/12 − \\ - \Bigg(3 \cdot \bigg(\Big(Y + 4900 + (M - 14)/12\Big)/100\bigg)\Bigg)/4 + D − 32075 \\ \text{} \\ \text{JD} = \text{JDN} + \frac{h-12}{24} + \frac{m}{1440} + \frac{s}{86400} Dodatkowo jest też w użyciu zmodyfikowana data juliańska (MJD), która definiuje się następująco: MJD=JD−2400000,5\text{MJD} = \text{JD} - 2400000,5 Pominę temat konwersji w drugą stronę, bo jest to dość rozbudowane obliczenie (tak, jeszcze bardziej niż to powyższe), ale można ją znaleźć bez problemu w dowolnym źródle internetowym. Warto również wspomnieć, że data juliańska w astronomii jest definiowana na podstawie tzw. czasu ziemskiego (TT), a nie według powszechnie stosowanego czasu uniwersalnego (UTC). Niezgodność w długości miesięcy spowodowana zmianą kalendarza Wracając do problemów historycznych, warto zwrócić uwagę na to, że zmiana kalendarza nie wygląda tak, że 31 grudnia to był jeszcze kalendarz juliański, a 1 stycznia to już gregoriański. Aby zmiana miała sens, należało pominąć odpowiednią liczbę dni. Wracając do przykładu wspomnianej wcześniej Rosji: w 1918 r. różnica wynosiła 13 dni. Dlatego też, gdy ustalono, że zmiana nastąpi po 31 stycznia, pierwszą datą kalendarza gregoriańskiego był 14 lutego. Tym samym luty nie miał 28 dni, tylko 15. Taka sytuacja była na świecie wszędzie tam, gdzie zmieniano kalendarz. W tym także, jeśli zmieniano z dowolnego innego na gregoriański lub z gregoriańskiego na inny (tak, były takie przypadki). Jak rozwiązuje się ten problem? Otóż jeżeli nie musimy przetwarzać konkretnych dat historycznych, zakłada się, że kalendarz gregoriański po prostu był wcześniej. Nazywamy to proleptycznym kalendarzem gregoriańskim. W taki sposób bardzo często przechowuje się daty w systemach komputerowych, w systemach baz danych PostgreSQL czy MySQL. Jest to także część standardu ISO 8601:2004, o którym pisałem w poprzednim artykule. W formie ciekawostki mogę dodać, że analogicznie istnieje także proleptyczny kalendarz juliański, który był wykorzystywany do zapisu dat kalendarzem juliańskim sprzed wprowadzenia go. Inne kalendarze Kalendarz juliański był jednak przez wiele lat domeną kultur europejskich, jak i analogicznie kalendarz gregoriański przez wiele lat był używany tylko przez kraje katolickie. Natomiast warto wiedzieć, że historycznie istniało znacznie więcej kalendarzy i niektóre inne są używane do dziś. Krótka lista wartych wspomnienia: Kalendarz rzymski był stosowany w Rzymie przed wprowadzeniem kalendarza juliańskiego. Jego pierwotna wersja posiadała 10 miesięcy, a rok trwał 304 dni. W późniejszej wersji zawierał już 12 miesięcy i trwał 355 dni. Co 4 lata wstawiano dodatkowy miesiąc (Mercedonius), który miał 22 dni i pełnił analogiczną rolę do znanych nam dni przestępnych. Datą początku ery w tym kalendarzu (od założenia miasta Rzym — AUC) był 753 r. Kalendarz chiński działa na bardzo podobnej zasadzie. Dzieli rok na 12 miesięcy po 29 i 30 dni i 7 razy w ciągu 19-letniego cyklu dodawany jest 13 miesiąc. Mimo że w Chinach został przyjęty kalendarz gregoriański (w 1912 r.), to jednak wciąż podtrzymywany jest tradycyjny kalendarz (aktualny standard: GB/T 33661-2017), na podstawie którego obliczane są daty świąt. Na Tajwanie oficjalnie stosuje się kalendarz Republiki Chińskiej. Dni i miesiące numerowane są zgodnie z kalendarzem gregoriańskim, jednak podział na ery jest zgodny z tradycyjnym chińskim wyznaczanym przez aktualnego cesarza. Aktualna era rozpoczęła się w 1912 r. (początek republiki), stąd 2021 rok to na Tajwanie rok 110. Podobnie jest w Korei Północnej, gdzie za początek ery uznaje się narodziny Kim Ir Sena, czyli także 1912 rok. Kalendarz tam stosowany nazywamy kalendarzem dżucze. Analogiczny system jest obecnie stosowany w Japonii (kalendarz japoński). Do 1873 r. opierano się na kalendarzu chińskim z podziałem na ery (bez konkretnego schematu, każdy cesarz dzielił na różne sposoby). Obecnie stoi za nim kalendarz gregoriański dzielony na ery wg schematu: jeden cesarz-jedna era. W 2021 r. mamy 3 rok ery Reiwa (令和). W kulturze arabskiej stosuje się kalendarz muzułmański. Również zawiera on 12 miesięcy po 29 lub 30 dni, a pierwszym w nim rokiem jest rok 622 kalendarza gregoriańskiego (rok emigracji Mahometa z Mekki do Medyny). Co ciekawe, tradycyjnie (do celów religijnych) kalendarz oparty był na obserwacjach księżyca, stąd nie posiadał stałej liczby dni w miesiącu. Te są ustalone w jego urzędowej wersji wykorzystywanej np. w Arabii Saudyjskiej (kalendarz gregoriański mają w użytku urzędowym dopiero od 2016 r.). Konwersja dat między kalendarzem arabskim a gregoriańskim jest dość skomplikowanym tematem ze względu na jego obserwacyjną naturę. Tradycyjnie wykorzystuje się do tego specjalne tablice, a bardziej nowoczesne podejście to np. algorytm Kuwaiti opracowany przez Microsoft. Jednak dla prostego przeliczenia roku możemy zastosować poniższe wzory (SS to data gregoriańska, a HH muzułmańska): S=H−3⋅H100+622lub: S=32⋅H33+622H=33⋅(S−622)32S= H - \frac{3\cdot H}{100} + 622 \\ \text{}\\ \text{lub:\,\,} S= \frac{32\cdot H}{33} + 622 \\ \text{}\\ H =\frac{33\cdot(S - 622)}{32} Sekundy przestępne Jak się okazuje, nie tylko ruch Ziemi wokół Słońca nie jest dokładnie taki, jak byśmy tego chcieli. To samo jest z ruchem wokół własnej osi, który nie trwa idealnie 24 godziny. Prędkość obrotu stale spowalnia, a do tego różne zdarzenia geologiczne potrafią przyspieszyć obrót planety. Na przykład w 2011 r. trzęsienie Ziemi w Japonii skróciło dzień o 1,8 mikrosekundy. Dlatego też wprowadzono pojęcie sekundy przestępnej. Co to jest i kiedy występuje? Sekunda przestępna to dodatkowa sekunda (zakłada się też odjęcie sekundy, co nigdy nie nastąpiło) występująca albo 30 czerwca, albo 31 grudnia. O tym, czy należy wprowadzić taką sekundę i kiedy, decyduje IERS (International Earth Rotation and Reference Systems Service), który robi to od 1988 r. (wcześniej zajmowało się tym Międzynarodowe Biuro Czasu). Taka decyzja jest publikowana co pół roku. Skoro IERS publikuje informację, czy ma być sekunda przestępna, czy też nie, to niestety, oznacza to, że nie ma tutaj regularności. W przeciwieństwie do lat przestępnych nie jesteśmy w stanie określić matematycznie, kiedy taka sytuacja nastąpi. Jednak samo IERS nie bierze tego znikąd, tylko na podstawie obserwacji słońca. Jeżeli różnica między czasem UT1 (czas słoneczny na południku 0∘0^{\circ}), a UTC zbliża się do 0,6 sekundy, wówczas ogłaszana jest sekunda przestępna. Zasada jest taka, że nie można doprowadzić do tego, aby różnica między tymi czasami przekroczyła 0,9 sekundy. W chwili pisania artykułu (czerwiec 2021 rok) mieliśmy dopisanych 27 sekund przestępnych, z czego ostatnia była w grudniu 2016 r. Co ciekawe, możliwe, że doświadczymy ujemnych sekund przestępnych, ponieważ wg pomiarów mieliśmy w 2020 r. 28 najkrótszych dni od 1960 r. UTC, TAI i TT Jak wspomniałem wyżej, sekundy przestępne są dodawane do czasu uniwersalnego, czyli UTC. Jest to ogólnie przyjęty standard czasu, którym posługujemy się wszędzie na co dzień (stąd także jest to czas, który widzimy w komputerze). Warto wiedzieć, że są też inne standardy czasu. Najważniejszym z ziemskiego punktu widzenia jest międzynarodowy czas atomowy (TAI). Jest to czas odmierzany przez zegary atomowe, bez brania pod uwagę sekund przestępnych. W 1958 r. był skoordynowany z czasem uniwersalnym, jednak obecnie (czerwiec 2021 rok) wyprzedza go już o 37 sekund. W tym momencie prawidłowym byłoby zadać pytanie — skąd 37 sekund, skoro do czasu UTC dopisano 27 sekund? Otóż sekunda nie zawsze była definiowana tak samo. Dopiero od 1972 r. czas uniwersalny stosuje taką samą długość sekundy, co zegary atomowe (nazywa się to sekundą SI), ale do tego momentu zdążyła się pojawić różnica wynosząca 10 sekund. Wspomniałem też wcześniej przy okazji daty juliańskiej o standardzie zwanym czasem ziemskim (TT). Jest on zdefiniowany przez Międzynarodową Unię Astronomiczną i wykorzystywany w astronomii. Powszechnie definiuje się go na bazie czasu TAI i wynosi wówczas: TT=TAI+32,184 sTT = TAI + 32,184 \text{ s} Komputery a sekundy przestępne Dość ciekawym zagadnieniem jest uznawanie sekund przestępnych przez komputery. Z racji ich nieregularności wprowadzono różne sposoby radzenia sobie z problemem: Serwery czasu (NTP) mogą powiadomić, że danego dnia wystąpi sekunda przestępna. W ten sposób system dostaje informację, że musi taką zmianę obsłużyć. Na Linuksie jednym ze sposobów obsłużenia sekundy przestępnej jest powtórzenie 59 sekundy zamiast obsłużenie 60 sekundy. Jednak sposób ten może spowodować problemy z aplikacjami, które są zależne od czasu. Z tego powodu jądro Linuksa wspiera też inne sposoby obsługi sekundy przestępnej. Windows ignoruje sekundę przestępną i po prostu przy kolejnej synchronizacji czasu z serwerem koryguje swój czas. Dostawcy usług chmurowych wykorzystują technikę znaną jako Leap Smear (rozmazanie przeskoku), która polega na odpowiednim spowolnieniu zegarów sprzętowych tak, aby zsynchronizować swoje zegary z czasem UTC w przeciągu kilkunastu godzin. Na przykład Amazon spowalnia zegary o 1/86400 sekundy, dzięki czemu po 24 godzinach synchronizują się z nowym czasem UTC. Analogicznie robi Google, przy czym oni stosowali inne spowolnienie, dzięki któremu synchronizacja następowała po 20 godzinach. Co warto dodać, czas uniksowy nie uznaje sekund przestępnych — dzień zawsze trwa tutaj 86400 sekund. Dlatego trzeba pamiętać, że konwersja czasu uniksowego na UTC nie opiera się na zwykłym podzieleniu wartości. Podsumowanie Artykułu nie traktuj jako analizy biznesowej zagadnienia czasu, a bardziej jako zbiór wiedzy teleturniejowej z podanymi rozwiązaniami matematycznymi. Jest to jedynie wycinek problemów związanych z mierzeniem i przetwarzaniem czasu, do tego zagadnienia zostały potraktowane bardzo powierzchownie. Jeśli musisz programować logikę zorientowaną na ten temat, najpierw zobacz, co oferują Ci standardowe biblioteki Twojego języka programowania, a w następnej kolejności najpopularniejsze od innych dostawców. Dopiero kiedy nie znajdziesz rozwiązań swoich problemów w gotowcach, wtedy zabierz się za programowanie na własną rękę. A jeśli lubisz takie ciekawostki, to zapraszam do części drugiej. Literatura Leap year, (data ostatniego dostępu: History of Units w „Appendix B. Date/Time Support” — PostgreSQL 13 Documentation: (data ostatniego dostępu: Julian day, (data ostatniego dostępu: Adoption of the Gregorian calendar, (data ostatniego dostępu: Calendar Converter, John Walker, 2015: (data ostatniego dostępu: Kalendarz muzułmański — zasady, Selim Chazbijewicz: (data ostatniego dostępu: Nelson, Robert Arnold, et al. "The leap second: its history and possible future." Metrologia (2001): 509. Terrestrial Time, (data ostatniego dostępu: Look Before You Leap – The Coming Leap Second and AWS (Updated), Jeff Barr, (data ostatniego dostępu: Resolve Leap Second Issues in Red Hat Enterprise Linux — Red Hat Customer Portal Knowledgebase, (data ostatniego dostępu: (zdjęcie na okładce pochodzi z serwisu Pixabay) 37ZMx. 218 204 118 368 81 17 42 3 133